بی اختیاری ادرار در بانوان

بی اختیاری ادرار از دست دادن کنترل مثانه است. دو نوع رایج بی اختیاری ادرار که زنان را تحت تاثیر قرار می دهد بی اختیاری استرسی و بی اختیاری فوری هستند که مثانه بیش فعال نیز نامیده می شود.

بی اختیاری زمانی رخ می دهد که ماهیچه های مثانه به طور ناگهانی سفت شوند و عضلات اسفنکتر به اندازه کافی قوی نباشند که مجرای ادرار را ببندد. این باعث می شود که یک میل ناگهانی و شدید برای ادرار کردن ایجاد شود که ممکن است نتوانید آن را کنترل کنید.

فشار ناشی از خنده، عطسه یا ورزش می تواند باعث نشت ادرار شود.

اگر مشکلی در اعصاب کنترل کننده عضلات مثانه و مجرای ادرار وجود داشته باشد، ممکن است بی اختیاری ادرار نیز اتفاق بیفتد.

بی اختیاری ادرار می تواند به این معنی باشد که مقدار کمی ادرار نشت می کند یا ادرار زیادی را به یکباره آزاد می شود.

بی اختیاری ادرار در بانوان دو برابر مردان شایع است. این به این دلیل است که رویدادهای مربوط به سلامت باروری که منحصر به زنان است، مانند بارداری، زایمان و یائسگی، بر مثانه، مجرای ادرار و سایر ماهیچه‌هایی که از این اندام‌ها حمایت می‌کنند، تأثیر می‌گذارد.

بی اختیاری ادرار ممکن است برای زنان در هر سنی اتفاق بیفتد، اما در زنان مسن بیشتر شایع است. این احتمالاً به دلیل تغییرات هورمونی در دوران یائسگی است. بیش از 4 نفر از هر 10 زن 65 سال و بالاتر، بی اختیاری ادرار دارند.

انواع بی اختیاری ادراری در بانوان

بی اختیاری استرسی این شایع ترین نوع بی اختیاری است. همچنین این شایع‌ترین نوع بی‌اختیاری است که زنان جوان‌تر را تحت تأثیر قرار می‌دهد. بی‌اختیاری استرسی زمانی اتفاق می‌افتد که استرس یا فشار روی مثانه وجود داشته باشد. بی اختیاری استرسی زمانی رخ می دهد که عضلات ضعیف کف لگن، مثانه و مجرای ادرار را تحت فشار قرار می دهند و آنها را سخت تر می کنند. با بی اختیاری استرسی، اعمال روزمره که از عضلات کف لگن استفاده می کنند، مانند سرفه، عطسه، یا خندیدن، می توانند باعث نشت ادرار شوند. حرکات ناگهانی و فعالیت بدنی نیز می تواند باعث نشت ادرار شود.

بی اختیاری فوری ، نشت ادرار معمولاً پس از یک میل شدید و ناگهانی برای ادرار کردن و قبل از اینکه بتوانید به دستشویی بروید اتفاق می افتد. برخی از زنان مبتلا به بی اختیاری ادراری می توانند به موقع به دستشویی بروند اما بیش از هشت بار در روز میل به ادرار کردن دارند. آنها همچنین پس از رسیدن به توالت زیاد ادرار نمی کنند. بی اختیاری فوری گاهی اوقات «مثانه بیش فعال» نامیده می شود. بی اختیاری فوری در زنان مسن‌تر شایع‌تر است. این می‌تواند زمانی اتفاق بیفتد که انتظارش را ندارید، مانند هنگام خواب ویا بعد از نوشیدن آب.

بسیاری از زنان مبتلا به بی اختیاری ادرار هم استرسی و هم بی اختیاری فوری دارند. به این بی اختیاری “مخلوط” می گویند.

علائم بی اختیاری ادرار

بی اختیاری ادرار به خودی خود یک بیماری نیست. بی اختیاری ادرار یکی دیگر از علائم سلامتی است، معمولاً ضعف عضلات کف لگن. علاوه بر بی اختیاری ادرار، برخی از زنان علائم ادراری دیگری نیز دارند: 

• فشار یا اسپاسم در ناحیه لگن که باعث میل شدید به ادرار می شود
• رفتن به دستشویی بیش از حد معمول (بیش از هشت بار در روز یا بیش از دو بار در شب)
• ادرار کردن هنگام خواب

دلایل و عوامل خطر

بی اختیاری ادرار معمولاً به دلیل مشکلات عضلات و اعصاب است که به مثانه کمک می کند ادرار را نگه دارد یا دفع کند. برخی از رویدادهای بهداشتی منحصر به فرد برای زنان، مانند بارداری، زایمان و یائسگی، می تواند باعث ایجاد مشکلاتی در این عضلات و اعصاب شود.

سایر علل بی اختیاری ادرار عبارتند از:

• ضعف عضلات کف لگن مهم ترین عامل خطر بی اختیاری ادرار در بانوان است.
• اضافه وزن. اضافه وزن به مثانه فشار وارد می کند که می تواند مثانه را ضعیف کند
• عضلات ضعیف مثانه نمی تواند ادرار زیادی را در خود نگه دارد.
• یبوست. مشکلات مربوط به کنترل مثانه می تواند برای افراد مبتلا به یبوست طولانی مدت (مزمن) رخ دهد. یبوست یا زور زدن برای اجابت مزاج، می تواند بر مثانه و عضلات کف لگن فشار یا فشار وارد کند. این امر ماهیچه ها را ضعیف می کند و می تواند باعث بی اختیاری ادرار یا نشت ادرار شود.
• آسیب عصبی اعصاب آسیب دیده ممکن است سیگنال هایی را در زمان نامناسب به مثانه ارسال کنند یا اصلاً نتوانند. زایمان و مشکلات سلامتی مانند دیابت و مولتیپل اسکلروزیس می تواند باعث آسیب عصبی در مثانه، مجرای ادرار یا عضلات کف لگن شود.
• عمل جراحی. هر گونه جراحی که اندام های تناسلی زنان را درگیر می کند، مانند هیسترکتومی، می تواند به ماهیچه های حمایت کننده کف لگن آسیب برساند، به خصوص اگر رحم برداشته شود. این می تواند باعث بی اختیاری ادرار در بانوان شود.

روشهای درمان

فیزیوتراپی کف لگن موثرترین روش در بهبود علائم بی اختیاری است.

متخصصان ما در مرکز فیزیوتراپی سروستان در پاسداران خدمات تخصصی فیزیوتراپی کف لگن را برای درمان مشکلات ناشی از ضعف یا اختلال در عملکرد عضلات کف لگن را ارائه می دهند.

الکتروتراپی ، بیوفیدبک و تمرینات ورزشی از موثرترین راهکارهای فیزیوتراپی کف لگن در درمان بی اختیاری ها و سایر اختلالات کف لگن است.