تنگی کانال نخاعی اصطلاحی است که برای توصیف کاهش فضای کانال نخاعی استفاده می‌شود که منجر به علائم فشرده شدن اعصاب نخاعی یا گاهی اوقات طناب نخاعی می‌شود.

تنگی کانال نخاعی زمانی رخ می دهد که فضاهای ستون فقرات باریک می‌شوند و بر نخاع و ریشه‌ های عصبی فشار وارد کنند. طناب نخاعی دسته ای از اعصاب است که از پایه مغز خارج شده و از مرکز ستون فقرات پایین می رود. ریشه های عصبی از بند ناف منشعب می شوند.

ساختارهای مختلفی در آناتومی پشت وجود دارد که برای حمایت از بدن شما با هم کار می کنند. چهار ناحیه ستون فقرات وجود دارد:

• ستون فقرات گردنی
• ستون فقرات قفسه سینه
• ستون فقرات کمری
• ساکروم و دنبالچه

تنگی کانال نخاعی بیشتر در ستون فقرات کمری و گردنی ایجاد می شود.

تنگی کانال نخاعی یک مشکل کاملاً رایج به ویژه در افراد مسن است (البته می تواند افراد جوان تر را تحت تأثیر قرار دهد اما به ندرت).

کمر درد و پا درد از مهم ترین علائم این عارضه هستند که بیماران گزارش می دهند. درد معمولاً هنگام راه رفتن رخ می‌دهد و با بی‌ حسی یا ضعف یا احساس بی‌ ثباتی نیز همراه است، گاهی اوقات درد در هر دو پا احساس می شود و گاهی اوقات فقط در یکی از پاها.

اغلب مبتلایان متوجه می شوند که نشستن یا خم شدن به جلو آنها را قادر می سازد تا درد خود را تسکین دهند تا بتوانند دوباره راه بروند.

هر کسی ممکن است به تنگی نخاع مبتلا شود. با این حال، شانس ابتلا به این اختلال با افزایش سن افزایش می یابد. تنگی کانال نخاعی همچنین می‌تواند در افراد جوان‌ تری که با کانال نخاعی باریک به دنیا می‌آیند یا آسیب به ستون فقرات دارند، وجود داشته باشد.

علائم تنگی کانال نخاعی

علائم ممکن است زمانی ایجاد شود که فضاهای ستون فقرات باریک شوند، اغلب در قسمت پایین کمر و گردن. باریک شدن باعث ایجاد فشار بر روی ستون فقرات و ساختارهای مربوطه می شود و باعث ایجاد علائم می شود. برای اکثر افراد، علائم در یک دوره زمانی به کندی ایجاد و پیشرفت می کنند و برخی از افراد ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند.

علائمی که تجربه می کنید به محل باریک شدن ستون فقرات شما بستگی دارد. علائم تنگی ستون فقرات در ناحیه کمر می تواند شامل موارد زیر باشد:

• درد در قسمت پایین کمر.
• درد یا درد سوزشی که به باسن و پاها منتشر می‌ شود، که معمولاً با ایستادن یا راه رفتن بدتر می‌شود و با خم شدن به جلو بهتر می‌شود.
• بی حسی، سوزن سوزن شدن یا گرفتگی در پاها. اینها ممکن است در هنگام ایستادن یا راه رفتن بیشتر مشخص شوند.
• ضعف در پاها و اندام های تحتانی

علائم تنگی نخاع در گردن ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• گردن درد.
• بی حسی یا سوزن سوزن شدن که از بازوها به سمت دست ها پخش می شود.
• ضعف در دست، بازو یا انگشتان.
• راه رفتن، ایستادن یا گسترش ناحیه کمری ستون فقرات می تواند باعث بدتر شدن علائم شود. نشستن یا خم کردن کمر یا گردن ممکن است علائم را تسکین دهد. وضعیت خم شده ستون فقرات را “باز می کند” و فضاهای بین مهره ها را در پشت ستون فقرات بزرگ می کند.

افراد مبتلا به تنگی شدیدتر ممکن است مشکلات زیر را داشته باشند:

• اختلال عملکرد روده.
• اختلال عملکرد مثانه
• اختلال عملکرد جنسی.

دلایل و عوامل خطر

عوامل متعددی می توانند در باریک شدن کانال نخاعی نقش داشته باشند که منجر به تنگی کانال نخاعی می شود. به طور معمول، کانال مهره ها فضای کافی برای نخاع و دم اسب فراهم می کند. با این حال، افزایش سن و تغییرات مرتبط با افزایش سن در ستون فقرات، آسیب، سایر بیماری‌ها یا شرایط ارثی می‌تواند باعث باریک شدن فضاها شود.

افزایش سن و تغییرات مرتبط با افزایش سن در ستون فقرات در یک دوره زمانی اتفاق می افتد و به آرامی باعث از بین رفتن ساختار طبیعی ستون فقرات می شود. آنها شایع ترین علل تنگی کانال نخاعی هستند. با افزایش سن افراد، رباط هایی که مهره های ستون فقرات را در جای خود نگه می دارند ممکن است ضخیم و کلسیف شوند (در اثر رسوبات نمک های کلسیم سفت شوند). استخوان ها و مفاصل نیز ممکن است بزرگ شوند. هنگامی که سطوح استخوان شروع به بیرون آمدن از بدن می کنند، این برجستگی ها استئوفیت (خار استخوان) نامیده می شوند. مثلا:

فتق (برآمدگی) دیسک ممکن است بر طناب نخاعی یا ریشه عصبی فشار وارد کند. دیسک ها بالشتک مانندی هستند که بین مهره ها قرار دارند و مانند ضربه گیر و فاصله دهنده برای ستون فقرات عمل می کنند. با بالا رفتن سن دیسک، ممکن است خشک شود و ترک بخورد و باعث برآمدگی دیسک شود.

هنگامی که بخشی از ستون فقرات بیش از حد متحرک می شود، کپسول ها (غشاء) مفاصل فاست در پشت مهره ها ضخیم می شوند. این تلاش برای تثبیت بخش می تواند باعث خارهای استخوانی شود که فضای اطراف ریشه های عصبی را که نخاع را ترک می کنند کاهش می دهد.

اسپوندیلولیستزیز زمانی اتفاق می افتد که یک مهره روی مهره دیگر به جلو می لغزد. این باعث ایجاد تراز ضعیف ستون فقرات می شود و می تواند بر نخاع یا ریشه های عصبی فشار وارد کند.

استئوآرتریت یک بیماری دژنراتیو مفصل است که در آن بافت های مفصل به مرور زمان تجزیه می شوند. این شایع ترین نوع آرتریت است و در افراد مسن شایع تر است. استئوآرتریت می تواند منجر به دژنراسیون دیسک و بزرگ شدن یا رشد بیش از حد استخوان شود که کانال های ریشه مرکزی و عصبی را باریک می کند و باعث تنگی نخاع می شود.

درمان تنگی کانال نخاعی

یک برنامه مناسب فیزیوتراپی و ورزش جزء تقریباً هر فرآیند درمان تنگی نخاعی است. 

فیزیوتراپی با تمرینات ورزشی کمک می کند تا بیماران مبتلا به این عارضه تا حد ممکن فعال بمانند و از ضعف و آتروفی عضلات خود جلوگیری کنند.

فیزیوتراپی به افزایش تحرک و کاهش وابستگی به داروها و همچنین به حداقل رساندن نیاز به جراحی برای درمان تنگی کانال نخاعی کمک زیادی می کند.

متخصص فیزیوتراپی همچنین توصیه هایی در ارتباط با نحوه صحیح انجام فعالیت ها برای جلوگیری از تشدید علائم به بیمار ارائه می دهد.

متخصصان ما در کلینیک فیزیوتراپی سروستان در پاسداران خدمات فیزیوتراپی تخصصی ستون فقرات را ارائه می دهند.